Jongeren enthousiasmeren voor een toekomst in de techniek? Ze aanspreken op hun praktische intelligentie en plezier in het maken? Met het huidige techniekonderwijs gaat dat niet lukken. Maar hoe dan wel? Leer lessen van de succesvolle manier waarop cultuureducatie het doet.
Steeds vaker klinken er stemmen om het techniekonderwijs veel breder aan te vliegen, zoals Doekle Terpstra onlangs deed in dagblad Trouw. Toch blijft het vaak bij praten. Terwijl de stap van pleidooi naar werkelijkheid veel kleiner is dan gedacht. Want zelfs de onvermijdelijke centenkwestie is met de juiste dosis creativiteit en lef op te lossen.
De cultuursector bewijst namelijk dat met het slim inzetten van weinig middelen veel mogelijk is. Deze sector heeft door de cultuurcrisis jarenlang met minimale middelen moeten werken en dát maakte ook creatief. Een van de meest effectieve subsidieregelingen is nu te vinden in de stimulering van cultuureducatie. Het leverde een uitstekend model op waardoor er op bijna elke basisschool in Nederland nu goed cultuuronderwijs gegeven wordt.
Ik denk dat we daaruit twee belangrijke lessen kunnen leren voor het techniekonderwijs:
Les 1. Bijna elke basisschool in Nederland heeft nu een interne cultuurcoördinator.
De cultuurcoördinator geeft een cultuurplan voor de basisschool vorm. Ze zijn de spin in het web tussen de school en culturele omgeving. Ze regelen kunstprojecten gericht op kinderen, organiseren cultuurworkshops op school en stimuleren daarbij de school met de kinderen naar het theater of het museum te gaan.
De cultuurcoördinator geeft een cultuurplan voor de basisschool vorm. Ze zijn de spin in het web tussen de school en culturele omgeving. Ze regelen kunstprojecten gericht op kinderen, organiseren cultuurworkshops op school en stimuleren daarbij de school met de kinderen naar het theater of het museum te gaan.
Dus: stel een interne coördinator in voor het techniekonderwijs. En wie weet is zelfs juist de cultuurcoördinator er geschikt voor. Techniek- en cultuuronderwijs liggen sterk in elkaars verlengde.
Les 2. Elke basisschool krijgt van de overheid 15,22 euro per leerling om cultuureducatieprogramma’s in te kopen.
De ervaring leert dat dit budget per leerling vanuit de rijksoverheid voor cultuuronderwijs kan werken. Zeker in combinatie met lokale middelen. In een stad als Zwolle is een fonds met rijks- en gemeentebudget gevuld, oplopend tot 60 euro per kind per jaar. Mits goed beheerd, is een dergelijk fonds voldoende.
Het fonds in Zwolle wordt met minimale kosten beheerd door de Stadkamer (de lokale bibliotheek). Zij hebben dat zo ingericht dat er effectief veel geld naar het onderwijsdoel zelf gaat. De bibliotheek is een drijvende kracht achter de inzet van interne coördinatoren op de scholen. En zij treedt op als adviseur tussen scholen en aanbieders van cultuurprogramma’s.
Scholen en aanbieders maken daar dan zelf nadere afspraken over. De aanbieders, een breed scala aan enthousiaste, maatschappelijk bewogen cultuurondernemers, ‘concurreren’ daarbij op gezonde wijze met elkaar. En dat zorgt weer voor een vernieuwend en kwalitatief aanbod.
Dus: stel lokale fondsen in voor techniekonderwijs voor het primair en voortgezet onderwijs. Het wiel hoeft daarbij niet opnieuw te worden uitgevonden.
Tot slot nog een warm pleidooi voor aandacht voor alle talenten van kinderen. Na mijn theoretische hbo-opleiding, wilde ik graag een praktische mbo-opleiding tot meubelmaker volgen. Dat kon toen niet. Ik hoop dat we het mogelijk gaan maken dat kinderen en jongeren ook hun praktische intelligentie mogen inzetten tijdens hun opleiding. Zodat ze dingen kunnen gaan maken.
Albert Barth is oprichter, ondernemer en directeur van de social enterprise Kleinkunstig, de grootste aanbieder van workshops en voorstellingen in het primair en voortgezet onderwijs in Nederland.
Dit artikel is een aanvullende reactie op het artikel van Doekle Terpstra in de Trouw. Zie ook: https://www.trouw.nl/opinie/-industriele-revolutie-iv-vergt-breed-plan-voor-technisch-onderwijs-~a5e873c0/
Informatie over Kleinkunstig is te vinden via: www.kleinkunstig.nl, en www.grotebroer.com, www.brightmakers.nl.